Image: 

Niestety często się zdarza, że w wielu małych sklepach w Polsce prawo pracy jest notorycznie łamane i pracownicy nie otrzymują należnego im wynagrodzenia. Jednym z przykładów była sytuacja w Żabce przy ul. Nowaka-Jezorańskiego na warszawskim Gocławiu, gdzie pracownica w trakcie swojej pracy nie miała żadnej umowy. Ajent nie chciał jej wypłacić pełnej pensji. Jednak działania Związku Syndykalistów Polski doprowadziły do spełnienia żądań pracownicy.

Taka nielegalna praktyka jest niestety częsta w Polsce. Pracownicy nie otrzymuja umowy przed rozpoczęciem pracy, czy niezwłocznie po rozpoczęciu pracy, ale już po zakończeniu pracy lub przy wypłacie. Ta wypłaca jest często mocno obniżona względem obiecanej stawki. Nieucziwi pracodawcy tego typu nie prowadzą ewidencji czasu pracy i albo twierdzą, że pracownik/pracownica nie przepracował(a) tyle godzin ile faktycznie pracował(a) lub wymyślają najróżniejsze potrącenia, by obniżyć wysokość wypłaty.

Tak właśnie się stało w Żabce na ul. Nowaka-Jeziorańskiego:

• Nie podpisano umowy przed rozpoczęciem pracy. Pracownica dostała tylko jeden dokument (który nazwano „umową”) po zakończeniu pracy.
• Umowa nie zawierała elementów wynagrodzenia.
• Nie była prowadzona ewidencja czasu pracy. Na tzw. „umowie zleceniu” nie podano żadnej informacji ani o czasie pracy, ani o stawce.
• Szefowa stwierdziła, że dokonała „potrąceń z wynagrodzenia” z różnych powodów. Jednak każde potrącenie musi być udokumentowane, a informacja o ewentualnych potrąceniach musi być zawarta w regulaminie pracy oraz jeśli będą zastosowane potrącenia, pracownik/ pracownica musi zostać pisemne poinformowany/a i musi się podpisać pod stosownym dokumentem.

Przyjechałyśmy grupą osób do Żabki wraz z okradzioną pracownicą. Miałyśmy ze sobą list z żądaniem wypłaty należnego wynagrodzenia. Zastałyśmy tam matkę właścicielki, która wprost twierdziła, że nie ma nic złego z tym, że pensja nie będzie wypłacona w całości, jeśli pracodawcy nie podobał się sposób pracy pracownicy. Szefowa nie widziała nic złego w tym, że nie są odprowadzane podatki, że nie jest ewidencjonowany czas pracy itp, itd. Kiedy przyjechała ajentka sklepu, zaczęła opowiadać podobne bajki. Usłyszałyśmy takie twierdzenia, jak: „my nie musimy udowadniać ile czasu ona pracowała, to pracownica musi to udowodnić.” Więc uswiadomiłyśmy ajentkę, że łamie prawo i że to obowiązkiem pracodawcy jest prowadzenie prawidłowej ewidencji czasu pracy. Zapowiedziałyśmy też, że wrócimy z pikietą.

Gdy byłyśmy już na przystanku autobusowym, ajentka zadzwoniła, że jednak chce zapłacić. Pracownica była zadowolona, co nie dziwi, gdyż wielu pracowników nie może sobie pozwolić na to, żeby okradano ich z pensji. Ale problem pozostał. Wiadomo, że Urząd Skarbowy i ZUS nic nie dostaje, a masowe zatrudnianie pracowników na czarno słono kosztuje pracowników i społeczeństwo. Możemy też podejrzewać, że kiedyś nastąpi powtórka tej sytuacji. A ponieważ ajentka chce otwierać kolejny sklep, może się on stać kolejnym punktem na mapie, gdzie zatrudniono pracowników na nielegalnych warunkach, stanowiącym ryzyko dla innych pracowników.

Dlatego nie chcemy zostawić tego problemu. Żabka jest w Polsce bardzo znaną franczyzą, ale jak wiele innych firm, ma gdzieś prawa pracowników. Przy każdej umowie z francyzobiorcami występują rozliczne klauzule, z wyjątkiem klauzuli o zapewnieniu legalnego zatrudnienia jako warunek prowadzenia sklepu. To musi się zmienić. W innych krajach są nie tylko różne klauzule dotyczące zatrudenia, ale także prawnicy i rządowe instytycje radzą, aby firmy monitorowały przestrzęganie praw pracownicznych u francyzobiorców.

Musimy domagać się przestrzegania praw pracowników i ukrócenia bezprawia właścicieli. Nie ma zgody na to, żeby pracownicy i pracownice nie mieli pewności, czy otrzymają wypracowane przez siebie wynagrodzenie. Nie godzimy się na kradzież pensji!

Jesteśmy w kontakcie z pracownikami innych sklepów Żabki. Jeśli pracujesz w Żabce i nie masz umowy i otrzymałeś/aś nieprawidłową wysokość wynagrodzenia lub stałeś/aś się ofiarą kradzieży pensji, napisz do nas: info@zsp.net.pl